
“สิว” มักจะหมายถึงสิวที่ใบหน้า แต่จริง ๆ แล้วสิวสามารถเกิดขึ้นได้ในส่วนอื่นของร่างกายได้อีกด้วยไม่ว่าจะเป็นหลัง หน้าอก คอ ไหล่ และแม้กระทั่งที่ก้น สิวบริเวณใบหน้าถูกให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก แต่สิวที่ลำตัวก็สามารถทำให้เกิดผลกระทบที่ร้ายแรงได้เช่นเดียวกัน อาจทำให้เกิดรอยแผลเป็นที่เกิดจากสิวถาวรได้ เพราะฉะนั้นการรู้สาเหตุ วิธีรักษาและการป้องกันสิวที่ลำตัวก็เป็นเรื่องสำคัญไม่แพ้สิวที่อื่นค่ะ
สิวที่ตัวเป็นโรคทางผิวหนังที่พบได้บ่อยไม่ต่างจากสิวบริเวณใบหน้า ประมาณ 48% ของผู้ที่เป็นสิวบริเวณใบหน้าจะพบสิวที่ลำตัวด้วย (Dreno, B, et al.) สิวที่ลำตัวมักจะพบใกล้กับเส้นกลางของลำตัว สิวที่ลำตัวที่พบได้บ่อยที่สุดคือ หลังส่วนบน รองลงมาคือ หน้าอกส่วนบน, หลังส่วนล่าง, ไหล่และแขนส่วนบน และ คอ (Nijsten T. et al.) โดยในผู้ชาย บริเวณที่พบมากที่สุดคือ หลัง รองลงมาคือ หน้าอก แต่สำหรับผู้หญิง บริเวณที่พบมากที่สุดคือ หลัง รองลงมาคือ คอ และ หน้าอก ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างเล็กน้อยตามเพศต่อบริเวณที่พบสิวที่ลำตัว แต่จากทั้งสองเพศ หลัง เป็นบริเวณที่พบบ่อยที่สุดในสิวที่ลำตัว จนมีชื่อเรียกที่ไม่เป็นทางการว่า bacne (แบคเน่)

ลักษณะของสิวที่ตัว
อาการทางคลินิกของสิวที่ลำตัวมีหลายรูปแบบ ซึ่งคล้ายกับใบหน้า สามารถมีตั้งแต่สิวอุดตันที่ไม่อักเสบ (noninflammatory comedones) สิวหัวดำ (black head) หัวขาว (white head) ไปจนถึงสิวอักเสบ (inflammatory papules) สิวหนอง (pustules) และก้อนสิว (nodules) ซึ่งเป็นลักษณะเดียวกับสิวบนใบหน้า ผู้ที่มีสิวที่ใบหน้าแบบรุนแรง มักมาพร้อมกับการมีสิวที่ลำตัว หากสิวที่ตัวมีการอักเสบของสิวรุนแรงมากจะสามารถทำให้เกิดเป็นรอยสิวที่รุนแรงได้มากขึ้น การเกิดรอยแผลเป็นจากสิวที่ลำตัวเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ สามารถเกิดเป็นรอยแผลลักษณะเป็นหลุม (atrophic scars) หรือมักจะเป็นชนิดที่มีลักษณะหนา (hypertrophic) หรือสามารถเกิดรอยแผลเป็นถาวรได้ เช่น คีลอยด์ (Keloids) ดังนั้น การรักษาอย่างรวดเร็วและทันเวลาจึงมีความสำคัญเพื่อป้องกันการเกิดแผลเป็นเพิ่มเติม


Daniele, S.G., Kim, S.R., Grada, A. et al. Truncal Acne and Scarring: A Comprehensive Review of Current Medical and Cosmetic Approaches to Treatment and Patient Management. Am J Clin Dermatol 24, 199–223 (2023).
ปัจจัยที่กระตุ้นการเกิดสิวที่ตัวแตกต่างจากสิวที่หน้าหรือไม่
สิวที่ตัวมีสาเหตุการเกิดสิวคล้ายกับสิวที่ใบหน้า คือ ทำงานของต่อมไขมันที่มากเกินไปนำไปสู่การมีน้ำมันส่วนเกิน มีการสะสมของเซลล์ผิวหนังที่ตายแล้วอุดตันในรูขุมขน และการติดเชื้อแบคทีเรีย C. acne ซึ่งนำไปสู่การอักเสบและการเกิดสิว แต่ความแตกต่างของสิวที่ลำตัวและใบหน้า คือต่อมไขมันบริเวณลำตัวจะมีการผลิตไขมันที่น้อยกว่าบริเวณใบหน้า อาจทำให้การนำไปสู่การเกิดสิวที่น้อยกว่า และสิวบริเวณลำตัวจะมีปัจจัยกระตุ้นบางอย่างที่แตกต่างจากสิวบริเวณใบหน้า
ปัจจัยจากการเสียดสี (Acne Mechanica)
สิวจากการเสียดสี เป็นปัจจัยที่เกิดจากการเสียดสีและความร้อนจากเสื้อผ้า อุปกรณ์กีฬา หรือ Mask สามารถทำให้เกิดการระคายเคืองและอักเสบที่ผิวหนัง สภาพแวดล้อมที่มีความชื้นสูง จากเหงื่อที่สะสมอยู่ใต้เสื้อผ้าหรืออุปกรณ์กีฬา สามารถทำให้เกิดการอุดตันของรูขุมขน ปรากฏเป็นผื่นหรือจุดแดง ในบริเวณที่มีการสัมผัสของอุปกรณ์ เช่น หลัง ไหล่ และคอ ส่งผลให้เกิดสิว
ปัจจัยจากการใช้เครื่องสำอาง (Acne Cosmetica)
สิวจากการใช้ผลิตภัณฑ์สำอางชนิดต่างๆ มักเกิดเป็นสิวอุดตัน พบบริเวณแนวผม หลังคอ และไหล่เกิดจากผลิตภัณฑ์ดูแลผิวและเส้นผมที่เรียกว่า “คอเมโดเจนิก” (comedogenic) ซึ่งมาจากประเภทของสิว คือ “คอเมโดน” (comedone) การหยุดใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำให้เกิดปัญหามักจะช่วยให้สิวหาย ส่วนประกอบที่มักพบว่าเป็นปัญหา เช่น Silicone, Isopropyl myristate, Lanolin, Butyl stearate, Stearyl alcohol หรือ Oleic acid สารเหล่านี้มักพบในผลิตภัณฑ์ น้ำมันสำหรับผม (Hair oils) หรือ มอยเจอร์ไรเซอร์ที่หนัก (Heavy moisturizers) ผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำมันและส่วนผสมหนักเหล่านี้ สามารถทำให้รูขุมขนอุดตันและกระตุ้นให้เกิดการเกิดสิว
การดูแลรักษาสิวที่ตัว
เพื่อกำจัดปัจจัยจากการเสียดสี และปัจจัยจากเครื่องสำอางและป้องกันสิวที่ตัว ควรปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตให้มีความเสี่ยงที่จะเกิดสิวน้อยที่สุด
- อาบน้ำอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะหลังจากการออกกำลังกายหรือเหงื่อออก เพื่อกำจัดเหงื่อและแบคทีเรียออกจากผิวหนัง
- สวมใส่ผ้าที่ระบายอากาศได้ เลือกเสื้อผ้าที่หลวมและระบายอากาศได้ดีเพื่อลดการเสียดสีและการกักเก็บความชื้น
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน (non-comedogenic) หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำมันหรือส่วนผสมที่อาจทำให้รูขุมขนอุดตัน
- เลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะกับประเภทผิว เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะกับประเภทผิวของคุณ เช่น ผลิตภัณฑ์สำหรับผิวมัน ผิวแห้ง หรือผิวบอบบาง
- รักษาความสะอาดของผ้า ซักทำความสะอาดสิ่งที่สัมผัสกับผิวหนังอย่างสม่ำเสมอ เช่น ผ้าปูที่นอนเสื้อผ้ากีฬา และผ้าเช็ดตัว
- การรักษาทางกายภาพ เช่น การบำบัดด้วยเลเซอร์ (Laser Therapy) หรือการขัดผิว (Dermabrasion) สามารถเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพสำหรับกำจัดสิวที่ตัว
ปัจจัยการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน และจากยาบางชนิด
การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในช่วงวัยรุ่น สามารถเพิ่มการผลิตน้ำมันในผิวหนัง ซึ่งนำไปสู่การเกิดสิว ความผิดปกติทางฮอร์โมนยังมีความสัมพันธ์กับสิว สิวมักเป็นลักษณะทางคลินิกที่พบได้บ่อยในโรคกลุ่มอาการรังไข่พอลีซีสติก (PCOS) โรคคุชชิง และเนื้องอกที่หลั่งฮอร์โมนแอนโดรเจน สิวจากการมีฮอร์โมนแอนโดรเจนสูง (hyperandrogenic signs) มีความสัมพันธ์กับสิวที่ลำตัว มากกว่าสิวที่ไม่ได้เกิดจากการมีฮอร์โมนแอนโดรเจนสูง และมีระยะเวลาของโรคที่ยาวนานกว่า ยาหลายชนิดอาจเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดผื่นที่คล้ายสิว (acneiform eruptions) เช่น steroid ยากันชักบางชนิด vitamin B complex ขนาดสูง หรือยาเคมีบำบัดมุ่งเป้า เป็นต้น
การใช้ยารักษาสิวที่ตัว
ยาใช้ภายนอก
ยาทาเฉพาะที่สามารถเป็นตัวเลือกการรักษาเริ่มต้นสำหรับสิวที่ลำตัวระดับปานกลางถึงรุนแรงได้ ผลิตภัณฑ์ที่ซื้อได้โดยไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์ เช่น สครับและครีมที่มีกรดซาลิไซลิก (Salicylic Acid) หรือเบนโซอิลเพออออกไซด์ (Benzoyl Peroxide) สามารถช่วยในกรณีที่ไม่รุนแรงได้ หรือหากมีสิวที่รุงแรงสามารถปรึกษาแพทย์เพื่อใช้ยารักษาสิว ยาทาเรตินอยด์ (topical retinoids), กรดอะเซลานิก (azelaic acid), แดพซอน (dapsone) และยาปฏิชีวนะทาเฉพาะที่ (topical antibiotics) สามารถใช้ได้ทั้งเดี่ยวๆ หรือร่วมกันในการจัดการกับสิวที่ลำตัว
ยารับประทาน
สามารถใช้ยารับประทานสำหรับสิวระดับปานกลางถึงรุนแรง หรือในกรณีที่เป็นสิวอักเสบซึ่งไม่ตอบสนองต่อการใช้ยาทาเฉพาะที่ สามารถปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาใช้ยาปฏิชีวนะ เช่น เตตราไซคลีน (Tetracycline) ด็อกซี่ไซคลีน (Doxycycline) อะมอกซิซิลลิน (Amoxicillin) หรือยารักษาสิว ไอซอเตรติโนอิน (isotretinoin) สามารถนำมาใช้ได้ การรักษาร่วมกับยาทาเฉพาะที่และยารับประทาน การใช้ฮอร์โมนเพื่อรักษาสิว เช่น ยาคุมกำเนิด หรือสไปโรโนแลคโตน (spironolactone) ช่วยลดผลกระทบของแอนโดรเจนต่อต่อมไขมัน ดังนั้นจึงถูกใช้ในการรักษาสิว
สิวที่ตัวเป็นภาวะที่แม้ว่าจะพบได้ค่อนข้างบ่อย แต่มักจะไม่ได้รับความสนใจดูแล มีลักษณะตั้งแต่สิวอุดตันที่ไม่รุนแรงไปจนถึงสิวซีสต์ที่รุนแรง เกิดจากการเสียดสี หรือเกิดได้จากการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่เหมาะสม การเข้าใจประเภทของสิวจะเป็นตัวช่วยเราในการเลือกวิธีการรักษาและการป้องกันที่เหมาะสม สิวที่ตัวสามารถทำให้เกิดแผลเป็นถาวรได้ เช่น แผลหลุม (atrophic scarring) และคีลอยด์ (keloids) ดังนั้น ทุกคนควรเพิ่มความตระหนักถึงความสำคัญของการรักษาสิวที่ลำตัวอย่างรวดเร็วและเหมาะสม แม้สิวที่ตัวจะเป็นบริเวณในร่มผ้า ไม่ค่อยเปิดเผยก็ตาม
แหล่งอ้างอิง
- Nijsten T., Rombouts S., Lambert J. Acne is prevalent but use of its treatments is infrequent among adolescents from the general population. J. Eur. Acad. Dermatol. Venereol. 2007;21:163–168. doi: 10.1111/j.1468-3083.2006.01829.x.
- Woo YR, Kim HS. Truncal Acne: An Overview. J Clin Med. 2022 Jun 24;11(13):3660. doi: 10.3390/jcm11133660. PMID: 35806952; PMCID: PMC9267677.
- Poli, F., Auffret, N., Leccia, M. T., Claudel, J. P., & Dréno, B. (2020). Truncal acne, what do we know?. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV, 34(10), 2241–2246. https://doi.org/10.1111/jdv.16634
- Ko JY, Song CH, Kim KJ, Kim NI, Kim JE, Kim HS, Ro YS, Park KY, Park MY, Suh DH, Shin K, Shin MK, Ahn HH, Lee WJ, Lee WJ, Lee JH, Lee JB, Lee HW, Lee HJ, Jang MS, Cheong SH, Cho S, Choi YS, Choi YW, Choi H, Lee MW. Consensus Report on Truncal Acne: The Korean Acne and Rosacea Society Experts Panel. Ann Dermatol. 2024 Feb;36(1):35-43. doi: 10.5021/ad.23.057. PMID: 38325432; PMCID: PMC10861305.
- Daniele, S.G., Kim, S.R., Grada, A. et al. Truncal Acne and Scarring: A Comprehensive Review of Current Medical and Cosmetic Approaches to Treatment and Patient Management. Am J Clin Dermatol 24, 199–223 (2023). https://doi.org/10.1007/s40257-022-00746-4
- Fathimathul Harshiba H, Muhammed Rafi N, Asif S, Ahmad H, Korrapati N, Thangamuni A, et al. Breaking out of acne beyond the face – A closer look at truncal acne. CosmoDerma 2023;3:156.
- Mazhar M, Simpson M, Marathe K. Inner thigh friction as a cause of acne mechanica. Pediatr Dermatol. 2019;36(4):546-547. doi:10.1111/pde.13817
- https://ensoulclinic.com/everything-you-need-know-back-body-acne/
- . Dreno, B.; Thiboutot, D.; Layton, A.; Berson, D.; Perez, M.; Kang, S. on behalf of the Global Alliance to Improve Outcomes in Acne. Large-scale international study enhances understanding of an emerging acne population: Adult females. J. Eur. Acad. Dermatol. Venereol. 2015, 29, 1096–1106.